Lào Cai có những địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút nhiều khách nước ngoài như: Sa Pa, Bắc Hà, Mường Khương... Khi nói đến Lào Cai, người ta thường mường tượng đến một nơi núi non trùng điệp, có những nơi quanh năm không thấy ánh mặt trời. Cảnh đẹp vừa hùng vĩ, vừa mang một chút hoang sơ, bí ẩn, gây cảm hứng khám phá cho du khách. Với lợi thế khí hậu, cảnh quan, điều kiện về nơi nghỉ dưỡng, các địa điểm du lịch của Lào Cai là nơi lý tưởng cho du khách trong việc nghỉ ngơi, khám phá thế giới thiên nhiên. Trong đó, du lịch cộng đồng hay du lịch sinh thái là một loại hình mới mẻ nhưng đầy thân thiện. Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, văn hóa bản địa, có tính giáo dục môi trường, đóng góp cho các nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Du lịch sinh thái mang một ý nghĩa quan trọng, ngoài việc đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi giải trí và nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái còn có vai trò góp phần vào công tác bảo tồn đa dạng sinh học, văn hóa và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên. Lào Cai có rất nhiều phong tục tập quán, nét văn hóa riêng. Ví dụ khi đến Sa Pa, thăm quan du lịch tại Bản Hồ, du khách có thể nghỉ ngơi tại nhà của người dân tộc H'Mông và thâm nhập vào đời sống sinh hoạt của họ, thăm bản làng để ngắm nhìn ruộng bậc thang, cách canh tác trên ruộng bậc thang, cối giã gạo bằng sức nước... Du khách cũng có thể tham gia leo núi Phanxipăng để chinh phục đỉnh cao (3.143m), ngắm cảnh núi non... Hay khi đi thăm Bắc Hà, du khách có thể thưởng thức thứ rượu ngô nổi tiếng hay nghệ thuật nấu món “thắng cố” của người bản địa. Còn Mường Khương được biết đến với những nơi còn nhiều các hang động đang chờ du khách khám phá và những nét văn hóa hết sức độc đáo của người dân nơi đây. Ngoài ra Lào Cai còn có Khu bảo tồn Hoàng Liên - Văn Bàn, một khu vực đang được xây dựng các điều kiện cơ sở vật chất - kỹ thuật, chứa đựng tiềm năng về du lịch sinh thái rất lớn. Tuy nhiên cần có kế hoạch, hướng đi cụ thể để đạt được mục tiêu về du lịch sinh thái, nhưng trên hết là thực hiện nhiệm vụ của bảo tồn thiên nhiên.
Du lịch sinh thái đã mang lại hiệu quả kinh tế rất lớn, cũng như hiệu quả rõ rệt về mặt xã hội. Thông qua du lịch sinh thái, giáo dục cho mọi người ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sống và góp phần làm đẹp cảnh quan, môi trường. Du lịch sinh thái góp phần bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là những nơi có các hệ sinh thái, phong cảnh đặc sắc, các loài động, thực vật quý hiếm, thu hút du khách tới tham quan. Đóng góp cho bảo tồn nếu nó được sử dụng như một công cụ giáo dục môi trường cho du khách để du khách có thể nhận thức được giá trị của thiên nhiên và tôn trọng khu vực họ tới tham quan. Tạo cho du khách có một ấn tượng tuyệt vời mà họ muốn có được khi đi tham quan những nơi khác, do đó nó giúp cho công tác bảo tồn thiên nhiên. Tuy vậy, hoạt động du lịch sinh thái cũng mang lại những tác động tiêu cực nhất định như: Lượng khách du lịch muốn tham gia leo núi khá lớn, mặc dù hoạt động này đã được quản lý, xong vẫn còn nhiều hạn chế, đã có việc bán các loại động, thực vật (cây phong lan, nấm rừng, chim...) trái phép cho các nhà hàng, khách du lịch. Bên cạnh đó, vấn đề ô nhiễm môi trường cũng là một nguy cơ lớn trong quá trình quản lý hoạt động du lịch này.
Để du lịch sinh thái Lào Cai phát triển bền vững cần có các giải pháp nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc sống trong các khu vực thực hiện hoạt động du lịch sinh thái bằng các mô hình khuyến nông - khuyến lâm, tạo công ăn việc làm, hạn chế việc sử dụng các thực phẩm từ rừng tự nhiên hay các sản phẩm khác phục vụ cuộc sống của người dân. Xây dựng phương án và đầu tư, khuyến khích người dân tham gia bảo vệ rừng, quản lý rừng (nhất là cộng đồng dân cư thôn). Quản lý chặt chẽ khách thăm quan, ngăn chặn kịp thời các tác động xấu đến môi trường, động vật, thực vật từ phía khách thăm quan. Mở các lớp tập huấn về du lịch sinh thái, đào tạo hướng dẫn viên địa phương. Tuyên truyền, giáo dục cộng đồng địa phương và khách du lịch về bảo vệ môi trường. Đầu tư cơ sở vật chất cho việc bảo vệ môi trường như: hệ thống thùng rác, hệ thống thoát nước... và tổ chức tốt việc quản lý. Có phương án tổng thể quy hoạch chung và chính sách cụ thể tạo điều kiện phát triển các khu du lịch sinh thái. Tạo đà cho các khu du lịch tiềm năng để góp phần tạo nên thế mạnh cho du lịch Lào Cai. Xây dựng các chương trình hoạt động nhằm quảng bá hình ảnh các khu du lịch sinh thái trên địa bàn tới người dân trong và ngoài nước.
ĐỨC LÂM