Trước đây vài năm, ai có dịp đi trên quốc lộ 7A từ Mường Xén, Cửa Rào về Vinh thì dù đi trên xe khách hay xe tải thường thấy gỗ hay lâm sản trái phép choán hết chỗ. Nhưng từ khi có Trạm kiểm lâm cơ động, thuộc Chi cục Kiểm lâm Nghệ An đặt tại khu vực khe Choăng, thì hiện tượng đó không còn. Sự xuất hiện của các cán bộ kiểm lâm làm cho đất, rừng ngày một xanh tốt hơn, kinh tế của ba huyện Tây Nam Nghệ An không ngừng tăng trưởng.
Trong đợt kiểm tra tại xã Châu Khê vừa qua, tôi đã có điều kiện tới thăm Trạm kiểm lâm cơ động này. Trạm trưởng Nguyễn Hồ Dương tiếp tôi như người mới đi xa về. Sau khi thăm quanh một vòng khu vực, tôi thấy được tính cơ động nhưng không kém phần chính quy. Nét sinh hoạt, ăn ở rất văn hóa của các cán bộ kiểm lâm. Trạm có 8 người nhưng thường xuyên phải bám địa bàn để ngăn chặn không cho gỗ và lâm sản trái phép vận chuyển qua. Nhờ vậy, niềm tin vào tài nguyên rừng đã thúc đẩy phong trào thi đua sản xuất, phát triển kinh tế của đồng bào các dân tộc tăng cao. Trong suốt thời gian ở Trạm chỉ có vài người có mặt, nhận điện thoại, xử lý thông số còn lại gần như 24/24 giờ có mặt tại các điểm nóng. Để gặp mặt đông đủ cán bộ kiểm lâm ở đây là rất khó. Thời gian eo hẹp, công việc nhiều nhưng lối sống chính quy, gọn gàng ngăn nắp, cách tổ chức khoa học nên không những xử lý công việc rất suôn sẻ mà còn tăng gia sản xuất, cải thiện đời sống cán bộ. Đất đai ít nhưng nhờ chịu khó sản xuất nên mùa nào rau ấy, cá tôm thì các cán bộ kiểm lâm trực trên tuyến sông đánh bắt được nên hỗ trợ rất hiệu quả cho đời sống, góp phần tích cực tăng chất lượng bữa ăn, giúp hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chính vì thế việc túc trực của cán bộ kiểm lâm, nhất là tuyến đường sông rất nghiêm túc. ý thức tổ chức kỷ luật được đề cao, từ trạm trưởng đến từng nhân viên ai đi đâu dù trong thời gian ngắn cũng phải nêu rõ lý do, nội dung công việc, đi đâu, địa điểm cần đến. Không được hút thuốc lá, uống rượu bia trong giờ làm việc, canh trực, ai vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định. Ngồi tiếp tôi chưa đầy 30 phút nhưng không dưới ba lần anh Dương phải nghe điện thoại xử lý tình huống của các cơ sở báo về. Để đối phó với lực lượng kiểm lâm lâm tặc có nhiều thủ đoạn khá tinh vi, xảo quyệt nhất là vào các dịp lễ tết. Thủ đoạn của chúng thường là cung cấp tiền trước cho bà con đồng bào các dân tộc sau đó điều khiển để bà con vào rừng khai thác và vận chuyển gỗ cho chúng. Trên tuyến quốc lộ 7A, hàng ngày có hàng trăm lượt xe qua lại, từ khi không được phép dùng barie công việc kiểm tra, kiểm soát lại càng khó khăn hơn, nó đòi hỏi mỗi cán bộ kiểm lâm phải nắm chắc địa bàn và dựa vào dân. Việc vận chuyển gỗ theo tuyến đường thủy trên sông Lam cũng vô cùng phức tạp. Do tăng cường các biện pháp nghiệp vụ nên tình hình có chiều hướng giảm nhưng vẫn còn. Các xe tải, bè nứa, mét... bên trên là hàng hợp pháp nhưng bên dưới là gỗ trái phép. Nhiều xe ô tô chở mét chỉ dấu một hai khúc gỗ cũng bị xử lý nghiêm, chính vì thế nhiều chủ xe cương quyết không nhận khi có khách thuê vận chuyển gỗ trái phép dù công vận chuyển có cao. Các khu vực khe Bu, khe Nà (xã Châu Khê); khe Thơi (Lạng Khê); Tùng Hương (Tương Dương)... trước kia là điểm nóng về khai thác gỗ trái phép thì nay giảm hẳn. Trung bình mỗi năm, Trạm Kiểm lâm cơ động này thu về cho Nhà nước khoảng 2 tỷ đồng từ tiền phạt và bán lâm sản tịch thu. Tuy nhiên, cái được lớn nhất là nạn khai thác lâm sản ngăn chặn triệt để, rừng được bảo vệ, quản lý nghiêm hơn, xanh tốt hơn. Việc bà con bỏ ruộng lên rừng khai thác gỗ, củi đem bán, đổi không còn. Người dân tập trung thời gian nhân lực vào sản xuất, chăn nuôi phát triển kinh tế. Các tập tục lạc hậu, tệ nạn xã hội do lâm tặc gây ra bị đẩy lùi. Đáng quý hơn dù trong môi trường nhạy cảm nhưng từ khi lập Trạm không xảy ra tiêu cực. Có các anh, ý thực bảo vệ rừng của bà con trong vùng tăng lên, cuộc sống no ấm hơn.
Phùng Văn Mùi